Zaraz po wybuchu strajków sierpniowych w 1980 r. powołano w MSW Sztab
operacji „Lato-80”, którego zadaniem było zapewnienie bezpieczeństwa, ładu i porządku
publicznego w kraju. Już 3 listopada 1980 r. dowódca tegoż sztabu. Gen.
Bogusław Stachura wydał m.in. rozkaz przygotowania planu internowania osób w
okresie poważnego zagrożenia, pod pierwotnym kryptonimie „WIOSNA” (później: WRZOS,
JODŁA). Jeszcze przed 11 listopada tegoż roku przygotowano pierwsze wykazy osób
przewidzianych di internowania. Wśród tych osób znalazło się 4 działaczy z
Bełchatowa: Jerzy Kapłoniak (ZSTiT KWB Bełchatów), Jerzy Andrzejczuk (ZSTB
Bełchatów), Marek Franaszek (Elektrobudowa) i Stanisław Knaś (KWB Bełchatów).
Liczba osób przewidzianych do internowania co prawda ciągle ulegała zmianie, we
wszystkich przedstawionych zestawieniach pojawia się nazwisko Stanisława
Knasia. Z kolejnych wykazów znikają nazwiska Kapłoniaka, Franaszka,
Andrzejczuka oraz Wiesława Tomaszewskiego, których SB przestała traktować jako
rzeczywistych przywódców związkowych, stanowiących realne zagrożenie dla obozu
władzy. Pojawiają się za to nazwiska cieszącego się dużym autorytetem wśród
działaczy „Solidarności” na terenie kopalni, elektrowni i miasta Stefana
Borysewicza i Stanisława Piskorskiego. Warto wspomnieć jeszcze o jednym dokumencie:
wykazie osób przewidzianych do przeprowadzenia rozmów
profilaktyczno-ostrzegawczych, sporządzonym na początku grudnia 1981 r. widnieją
w nim nazwiska 18 osób z rejonu Bełchatowa, z czego przy pięciu nazwiskach
pojawiła się litera „W” oznaczająca
objęcie tych osób akcją „WRZOS” (Knaś, Borysewicz, Piskorski, Stanisław
Sadurski, Bogdan Zakrzewski).
Jeszcze przed północą 12 grudnia
1981 r. funkcjonariusze MO i SB, wyprzedzając formalną decyzję Rady Państwa,
zaczęli zajmować siedziby regionalnych struktur „Solidarności” oraz zatrzymywać
wcześniej wytypowanych działaczy opozycyjnych, realizując w ten sposób
założenia kolejnej wcześniej zaplanowanej operacji o kryptonimie „JODŁA”. Najwcześniej
bo 13 grudnia 1981 r. już o godzinie 0.45 doszło do internowania Stefana
Borysewicza a zatrzymania dokonał ppor. Sylwester Kozłowski. Tej nocy
internowano również 2 rolników reprezentujących NSZZ RI „Solidarność”:
Przewodniczącego Zarządu Gminnego NSZZ RI „Solidarność” w Bełchatowie Bogdana
Zakrzewskiego oraz aktywnego działacza tych struktur Sławomira Sadurskiego.
Pierwszego z nich zatrzymano o godz. 1:30 a w raporcie zatrzymania wpisany jest
plut. Stanisław Major. Natomiast Sławomir Sadurski internowany został natomiast
o godz. 1:50, zatrzymania dokonał ppor. Józef Kowalczyk a w nakazie zatrzymania
i doprowadzenia do ZK w Sieradzu z dn. 13 grudnia 1981 r. wpisani są: Jerzy
Poterała z KWMO Piotrków Trybunalski i plut. Wojciech Ziemba z KMMO Bełchatów.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. miała również miejsce nieudana próba
internowania członka Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemi Piotrkowskiej
oraz członka Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w KWB Bełchatów Stanisława
Knasia. Powody niepowodzenia tej operacji podawane przez funkcjonariuszy SB
różnią się w sposób znaczący od wersji podawanej przez działaczy NSZZ
„Solidarność”. Na podstawie posiadanych informacji można stwierdzić, że do
aresztowania nie doszło na skutek zdecydowanej postawy mieszkańców osiedla
Dolnośląskiego. Pod blokiem w którym mieszkał S. Knaś zebrało się sporo ludzi,
którzy uniemożliwili skuteczne przeprowadzenie akcji. M.in. w tym czasie
przewrócona została jedna z przybyłych na miejsce milicyjnych „nysek”.
Stanisław Knaś ukrywał się w różnych miejscach, jednak 16 grudnia postanowił
zjawić się w pracy i wtedy dopiero doszło do jego internowania. W ramach
zaplanowanej akcji internowania dopiero dnia 22 grudnia 1981 r. o godzinie
18.00 st. Sierż. Ryszard Hałada dokonał zatrzymania Przewodniczącego Komisji
Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Dyrekcji Budowy Elektrowni „Szczerców” Stanisława
Piskorskiego.
Ponadplanowo 13 grudnia rankiem podczas przeszukań pomieszczeń
związkowych w KWB Bełchatów, grupa por. Mariana Zawadzkiego zatrzymała powielającego
opracowane ulotki Bogusława Makowskiego. Po przeprowadzeniu na komendzie MO rozmowy
z zatrzymanym Makowskiego również internowano.
Realizacja zaplanowanych zadań doprowadziła w kraju do zatrzymania w
ośrodkach odosobnienia ponad 90 % osób przewidzianych do pozbawienia wolności,
co dało łączną liczbę 9736 internowanych. Do 31 grudnia 1981 r. internowano na
terenie województwa piotrkowskiego 41 osób.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz